LA PLAZA DLA SUNIERIA
La Plaza dla Sunieria y si frabiches
La plaza dla Sunieria dal didancuei fova unida fata danter l 1939 y l 1942 y ova ntlëuta inuem plaza Arnaldo Mussolini. La fova pert dla “Bulsan Nueva” bele uluda dal regim fascist tl cheder dla proietazion dl Plann reguladëur dla zità dl 1933/34.
La frabica che ie ncuei la sënta di Ufizies finanzieres ie nasciuda sciche sënta dl partit fascist (PNF). La fassada mpue cunvëssa dla nsci tlameda “Casa Littoria“, fata su danter l 1939 y l 1942 n basa a n proiet di architec Guido Pellizzari, Francesco Rossi y Luis Plattner, ie balanzeda dala concavità dl palaz de Giustizia, frabicà danter l 1939 y l 1956 aldò de n proiet de Paolo Rossi de Paoli y Michele Busiri Vici, che porta sun si fassada la scritura monumentela fascista. Tramedoi frabiches delimitea la spersa dla plaza dla Sunieria che ie carateriseda da na cualità archtetonich-urbanistica nteressanta. Aldò di prim proiec ëssa la frabica dla sënta dl partit dassù unì cumpleteda cun na tor de 32 metri a si man ciancia, la “Torre Littorio”, ma chësta ne ie mei unida realiseda.
La pert a ost dla plaza ie delimiteda da chël che ie ncuei l Corso Italia (n iede viale Giulio Cesare) sun chël che l cëla, nia dalonc, la dlieja de Cristo Re (1938/39, fata n basa a n proiet de Guido Pellizzari), de chëla che l ciampanil ie permò unì frabicà do la viera, y l cunvënt di Domenicans. Dut adum ie fat a na maniera da furmé un di nujei plu mpurtanc dla zità moderna, caraterisà dala coprejënza funzionela y simbolica di trëi pudëies – chël politich, chël giudizier y chël ideologich-religëus. L aglomerat architetonich de dlieja, partit y giustizia (asservida al pudëi) furmova na sort de triada ideéla dl stat totaliter che ie mo tlermënter da recunëscer tl cialé ora dla zità.
Alto Adige, 31.10.1956:
Relazion sun l relief nia finà
Alto Adige, 16.9.1956: Relazion sun la vijita dl presidënt dl stat Giovanni Gronchi pra la inaugurazion dl palaz de giustizia
Dolomiten, 9 de jené dl 1960: Relazion sun l relief y si messaje
La „Bulsan nueva“ aldò dl plann de costruzion de Marcello Piacentini, 1935